Organisatie het Platform Oude Riet en de Stichting Oudheidkamer Fredewalda.
Spreker is Ben Westerink, expert landschapsgeschiedenis en onder meer auteur van het boek ‘Wierdenlandschap - de ontstaansgeschiedenis van het Groninger kleilandschap’, (2022). Eerder schreef Westerink ook over het landschap in andere delen van Groningen, waaronder het Westerkwartier. Hij is bij uitstek een kenner.
Tijdstip en locatie - De lezing duurt van 15.00 tot 17.00 uur en wordt gehouden in de CazemierBoerderij, Hoofdstraat 27 in Tolbert. Toegang tot de lezing is gratis maar een vrijwillige bijdrage om de kosten te dekken wordt op prijs gesteld. Koffie en thee zijn voor eigen rekening. U kunt vooraf vanaf 14.00 uur of na de lezing het museum van Fredewalda bezoeken. De entree daarvan is 3,50 euro.
Toelichting: Sinds enkele jaren vraagt het Platform Oude Riet aandacht voor het dallandschap van de Oude Riet. https://www.ouderiet.com/ Deze rivier staat lokaal ook wel bekend als Oude Diep, Dwarsdiep of Matsloot of noordelijker, als Kommerzijlsterdiep en -riet. De Oude Riet mondt bij Lammerburen uit in het Reitdiep. Stichting Erfgoed Fredewalda besteedt in haar exposities ook aandacht aan de vervening en aan het gebied rond de Matsloot en Tolberter Petten.
De veenrivier kreeg rond het jaar 800 na Chr. een andere loop, toen de Lauwerszee ontstond. Het zeewater drong bij vloed diep het Westerkwartier in en gebruikte daarvoor de bedding van het veenriviertje. Er ontstond een getijdenlandschap met grote invloed op het ontstaan van zowel het noordelijk als zuidelijk Westerkwartier. De rivier maakte kolonisatie en ontginning van de ‘wolden’ in het moerassige zuiden mogelijk. Al in de middeleeuwen verzandde de zeearm. Deze werd afgedamd en ingepolderd. De waterafvoer werd toevertrouwd aan gegraven waterlopen, waaronder Wolddiep en Matsloot. De oude zeegeul is op veel plekken nog zichtbaar in de vorm van inversie – de bedding van de vroegere zeearm ligt hoger dan het omringende land.
De lezing gaat over de jongste inzichten rond deze zee-inbraak, de ontwikkeling ervan en de gevolgen voor het landschap en de bewoners toen en nu. Ook gaat Westerink in op prognoses rond de zeespiegelstijging voor de nabije toekomst.